THE EARLY HISTORY OF THE DUCAL PALACE IN VENICE IN ITS DOCUMENTS - MONUMENTI

 

 italy 1037265 640 lions

 

The dates in the Monumenti  included in the canto:

 

[2] 1255 20 Maggio (Mon 1)

Pars fuit capta in Consilio Maiori et ordinatum quod a modo in antea quandocumque fiet maius Consilium nullus postquam maius cosilium fuerit congregatum ludere debeat in cortesela nec in aliqua camerarum iuxta salam magni consilii (a) ad ludum taxillorum nec ad aliquem alium ludum ad quem vadant denarii sub pena soldorum XX denariorum parvorum pro quolibet omni vice qua luserit;

Deliberacioni Maggio Consiglio, Vol Commune Secondo 1275-1282, carta 44 verso

Note a. Da questo Documento e dai sequenti N. 3, 6, 14 e 25 parebbe quasi sicuro che la Sala del Maggior Consiglio fosse in allora situata a pian terreno del Palazzo del Doge.

 

[4] 18 March 1266 (Mon 2)

“Fuit capta Pars, quod nullus scutifer alicuius de Venecia audeat ludere ad taxillos in palacio in aliqua parte (a), vel sub logia rivo alti, aut super scala tuscanorum in pena doldorum X. pro qualibet vice quia inventus fuerit et illi de nocte teneantur eis auferre penam et pueri habeant medietatem et qui solvere noluerit vel non poterit projiciatur in aqua.

Deliberacioni Maggio Consiglio, Vol Commune Secondo 1275-1282, carta 51 verso. 

 

[33] 15 September 1316 (Mon  10-11)

In Libro Pactorum 3. 1316. Die XV mensis Septembris.

Ad eternam rei memoriam tam personarum nunc viventium quam futurorum, et quod publice omnibus innatescat, quod cum in dicto millesimo ducante illustri Dno. Dno. Johanne Superantio Dei gratia Venetiarum Duce, in Curia Palacij seu Ducatus, Sub porticu juxta domus habitationis Gastaldionum Et Paeconum ipsius Domini Ducis, essent sub quadam clausura seu cabia, sive camera de trabeselis ad modum de cantinelis, Unus Leo masculus et una Leonissa simul commorantes, que animalia Domino Duci fuerunt transmissa parva Per Serenissimum Dominum Federicum Sicilie Regem, Dictus Leo cognovit carnaliter et naturaliter dictam Leonissam ipsamque impregnavit, quemadmodum solita sunt Animalia alia se invicem saltari et cognosci atque impregnari, ut per quamplures personas hoc visum fuit oculata fide.

Que Leonissa pregnans portavit per circa tres menses, ut dicitur per illos qui illam viderunt assaliri, et in dicto millesimo et mense die Dominico, XII mensis Septembris, circa matutinum sancti Marci de mane, quasi jam facto die, dicta leonissa peperit per naturam, sicut animalia faciunt, tres leoninos vivos et pilosos, qui statim nati vivi inceperunt se movere, et ire circum circha matrem per ipsam cameram, sicut hoc viderunt Dominus Dux predictus, et quasi omnes de Venetiis et aliunde, qui dicta die erant Venetiis, qui concurrenrunt ad hoc videndum quasi miracolosum. Et unus ipsorum animalium est masculus, et alia duo sunt femine.

Ego Johannes Marchesini Ducatus Venetiarum Notarius, sicut oculata fide vidi nativitatem dictorum animalium, sic de mandato dicti Domini Ducis predicta scripsi et registravi.

 

May 1323 – three entries in one.

[49] 7 May 1323 (Mon 16-17)

Quod due columpne quas habent Procuratores Sancti Marci possint accipi et poni in laborerio ecclesie beati Nicolai de Palacio et alia necessaria prodicto laborerio que esssent in minibus dictorum Procuratorum.

[50] 17 May 1323 (Mon 17)

Quod Procuratores Sancti Marci dare debeant usque ad libras duodecim grossorum de denariis quos habent seu habebunt de affictu Palacij pro laborerio ecclesie sancti Nicolai de Palacio, et si consilium vel capitulare etc.

[51] 28 May 1323 (Mon 17)

Quod pro ornamento introytus Palacij conmittatur Procuratibus Sancti Marci quod faciant deaurari illas ymagines et leonem que sunt super portam scalarum Palacj per quam itur ad curiam proprij de denarijs introitus et affictus Palacj.

 

[62] 14 May 1327 (Mon 21)

1327. Die XIV May

Quod concedatur licentia domine Superancie Superancio, quod possit venire ad festum Ascensionis de nocte cum una barcha cohoperta et descendat ad ripam Palacij et cum primo viderit Sanguinem Christi statim ascendat Palacium et in Palacio possit stare pro visitacione domini Ducis eius patris per dies VIII, non recedendo tamen de Palacio nec descendat de scala Palacij ullo modo. Et quando descendet recedat de nocte similiter cum una barcha cohoperta. Et si consilium est contra revocatur. Et fuit capta per V Consiliarios.

 

[71] 1 June 1335. (Mon 23). See Pontius Pilate

Mensis Junii die primo his incipimus scriber nos Andreas Dandulo et Marcus Lauretano Procuratores ecclesie sancti Marci omnia que dabimus de racione Palacij.

In primis, die eodem dedimus Aueriano taiapetra et martino taiapetra et sociis libras tres soldos 15 grossorum pro una petra de qua fuit facto Leo quem ipsi apportaverunt a Ruigno veneciis, qui positus est super portam Palacij et pro duabus aliis petris parvis pro ipso laborerio.

Trata dal quaderno delle spese del Palazo del 1333.

 

[80] 28 December 1340 (Die XXVIII Decembris). (Mon 27). 

Consilium virorum nobilium Marci Erizo, Nicolai Superancio et Thome Gradonico Sapientes super infrascriptis.

Ut in facto sale Maioris Consilij nuperime costruende fiat id quod fama honor et utilitas terre postulant. Id circo examinatis et investigatis condicionibus sale Maioris Consilij presentiset sale Dominorum de nocte et omnibus que ad rem pertinere noscuntur : ne non habito et partecipato quampluries cum magistris qui in huiusmodi negociis plenarie sunt instructi, consilio et colloquio diligenti, consulunt Sapientes predicti iuxta seriem subsequentem videlicet: Quod ipsa Sala superime construenda debeat construi super sala predicta Dominorum de nocte in hunc modum videlicet, quod fieri debeat tantum longam quantum est ipsa sala Dominorum de nocte, et tanto pluris quanto distat camera Officialium de Cataveri ab ipsa sala Dominorum de nocte, que longitude erit pasuum viginti et unius cum dimidio: et lata tantum quantum est ambulum existens super colonis versus canale respicientibus. Ceterum quamquam magistri prescripti asserant quod dicta sala erit fortis non ponendo collonas super sala Dominorum de nocte, consulunt quod maiori firmitate dicte sale nove ponantur super prefata sala Dominorum de nocte tot colone quot necessarie videbuntur.

 

[88] 22 January 1344 (Die XXII Januarij). (Mon31)

Cum carcere superiores propter laborerium sale nove Majoris Consilij oporteat ire iosum et sit necessarium providere super colocandis carceratis, quia tot carcerati superius et inferius veniunt, qui non possunt collocari propter locum artum, et etiam quia fetorem carceris sentirent multum euntes per scalas que debent fieri ad eundum ad dictam salam: Vadit pars, quod oligantuper istud Maius Consilium tres Sapientes qui inquirant et examinant de causa et locis ubi carcerati superiores et inferiores possint teneri et locari pro tempore futuro et cum suo consilio venient huc et fiet sicut videbitur, et expediant se per totum mensem februarij proximum, et quilibet possit ponere partem.

 

[136] 21 April 1409. (Die XXI Aprilis Indictione secunda) (Mon 52)

Capta. Cum hospicium parvum Camere in quo opportet habitare Serenissimum dominum Ducem cum non habeat alium habile, sit ita parvum et strictum quod in illo vix potest stare, quod est in magno incomodo suo: Et similiter banchi porticus ubi stat domina ducissa sunt omnes fragidi et devastati quod est cum magna deformitate Palacij: et omnino necessarium est dictum hospicium aptare et dictos banchos reparare, et examinata expensa non possit fieri cum minori quam expendere a libris XX grossorum infra: Vadit pars, quod pro faciendo laboreria predicta possint expendere a libris XX grossorum infra de pecunia nostri comunis. Et fuit captum primo in Consilio de XL die quinto decimo aprilis presentis.

 

[145] 21 September 1415 (Mon 56)– stone stair

Cum inter cetera opera magnifica in urbe nostra constructa Sala nova Palatij sit mirificum et notabile hedificium: Et hoc patet quum omnes dominj ac notabiles persone proficiscentes ad terram nostram desiderant illam summe videre propter ipsius maxime pulchritudinis famam et pro tam excellenti opere quod fit modo: Et si hoc est veritas considerando magnitudinem et ornamenta ipsius nullatenus correspondet additus nec ascensus ad ipsam salam eo quod via scalarum est turpissima absconsa et obscura taliter quod quando aliqua notabilis persona vult illam videre, potius conducitur per viam Quarantie et per hostium parvum, quam per januas magistras occasione predicta. Et pro complemento tante pulcritudinis ac fama et honore urbis nostre requiratur quod additus ad ipsam Salam fiat per alium modum et in alia forma, secundum quod dominatio nostra iam fecit videri et examinari ita quod omnibus summe placebit, quando erit factum opus, quod est de faciendo unam scalam lapideam intra cisternam cum pede et introitu apud Ecclesiam Sancti Nicolai etc. Et ob hoc disocupabitur totum illud impedimentum scalarum quod est apud officium bladorum, et erit patens via et aperta, usque ad balchonatas, cum maxima luciditate et pulchritudine Palatij: in quo opere fiet minor expensa quam alij forte credant.

Vadit pars, cum omnes debeant esse contentissimi de tam eccelenti ornamento et opere in civitate nostra, quod per respectibus suprascriptis possint fieri laboreria predicta, cum scalis necessariis in illa forma, modo et secundum quod ordinabitur per Serenissimum dominum Ducem et Dominationem, possendo expendere sicut diligenter et subtiliter visum et examinatum est in dictis laborerijs, et operibus usque ad sumam ducatorum octigentorum vel plus usque ad mille de pecunia nostri comunis, que expense erit prova respect tanti pulcerimi operis et necessarij sicut omnibus notum est. 

De parte 254. de non, 23, non sincere 4.

 

[337] 31 May 1513 Die ultimo Maij In Consilio X

Havendo da puto in suso Principe Serenissimo et Signori Excellentissimi io Tician de serviete de Cadore postome ad imparar larte de la pictura non tanto per cupidita del guadagno, quanto per veder de acquistar qualche poco di fama: et esser connumerato tra quelli che a i presenti tempi fanno profession de tal arte. Et ancor ch io sia sta per avanti et etiam de presenti cum instantia recercato et dala Santita del Pontefice et altri Signori andar a servirli: Tamen desiderando come fidelissimo subdito che son de la Sublimita Vostra lassar qualche memoria in questa inclyta Cita ho deliberato, parendo cussi a quella, de tuor lo assumpto de venir a denpenzer nel Mazor Conscio et poner ogni mio inzegno et spirito fina havero vita, principiando, se cussi parera alla Sublimita Vostra, dal teller nel qual e quella bataglia de la banda verso de piazza ch e la piu difficile et che homo alcuno, fina questo di non ha voluto tuore tanta impresa. Io Signori Excellentissimi seria piu contento ricever per satisfaction dela opera che faro quella mercede fusse stimata conveniente et molto mancho. Ma perche como ho sopradicto, non stimo se non lhonor mio, et haver solum el modo del viver piacendo ala Sublimita Vostra se degnara concederme in vita mia la prima Sansaria in Fontego di Todeschi, che quovismodo venira ad vachar, non obstante altre spectative, cum i modi condiction, obligation et exemption ha missier Zuan Belin, et do Zoveni che voglio tuor apresso de mi che me adiuta, da esser pagadi al Officio del Sal, insieme cum i colori et tute altre cose necessarie, si come li mesi passati fu concesso per el prefato Illustrissimo Conseglio al dicto missier Zuane: Che prometto ale Excelentissime Signorie Vostre far tale opera: et cum tanta presteza et excelentia che le remanirano contente: A le qual humilmente mi ricomando. 

Note in source: “Tician de serviete de Cadore” is a copying error: it should read: “Io Tician dev[otissimo]. servitore de Cadore.” (Mon 157)

Illustrious Counsel of Ten.

Excellent Prince and Lords, I Titian of Cadore having since childhood worked to learn the art of painting not for desire of gain but to acquire some fame and be remembered among those who in the present times profess this art, and though in the past and in the present I am sought insistently by His Holiness the Pope and other Lords that I may serve them: Yet desiring as most faithful subject of Your Greatnesses to leave some memory in this noble City, I have decided, with your approval, to engage to paint in the Hall of Maggior Consiglio and work there with all my talent and spirit as long as I have life, beginning, if you agree, from the space in which there is that battle on the side towards the Piazza which is the most difficult so that  no man so far has attempted it. Excellent Lords I would be happy to receive in  return for my work the payment which will be thought convenient and much less. But since as I have said I only estimate my honor and the means of living, if agreeable to your Greatness you will deign to concede to me for life the first Sansaria in the Fontego dei Tedeschi which in any way will become vacant, notwithstanding other expectations, with the manners conditions obligations and exemptions received by Master Zuan Belin, and that the two apprentices that I want to accompany me as helpers be paid by the Officio del Sal, together with the colors and all other necessities, as in the past months has been conceded by the Illustrious Counsel to aforesaid master Zuan: And I promise to Your Excellencies to perform this work with such rapidity and fineness that they will be content: To whom I humbly recommend myself. (Trans. Massimo Bacigalupo, May 2018.)

 

[356] 5 December 1516 (Mon 166)

Che attente la rason et cause hora dechiarite sia per autorita di questo Conseio preso che non obstante la concession fatta al Titian de Cadore deputato a depenzer nel Mazor Conseio de la Sansariain Fontego di Todeschi da po la morte de Zuan Bellin. Quelli che hanno havuto expectative per avanti da lui de tal sansarie habiano le sansarie sue suo loco et tempore : et il dicto Tician similiter habia la sua sansaria al suo tempo, videlicet dopo le altre expectative existente perfin el zorno de la concession a lui fatta adi ultimo del mese de mazo 1513 cym dicto Conio, cum i modi et condition fo deliberato ultimamente a bossoli et ballote nel Collegio nostro. 

 

[373] 11 August 1522 (Mon 175)

Essendo ben conveniente chel se poni fine a la pictura del Tellaro quarto apresso la porta a dextris ne la sala del maior Consejo, la qual esta principiata per maistro Tyciano da Cadore perche stando a quel modo imperfetta impedisse lornamento de la dita Sala da quella parte come da ognuno se po veder.

Landara parte, che per auctorita de questo Conseio sia imposto ad maistro Tyciano predicto che damo per tuto Zugno 1523 el sia tenuto et debi haver reducto ad compimento et perfectione tutto el Tellaro predicto da lui comenzato: e non lo facendo nel termene prefato lui Tycian se intendi haver et habia persa la expectativa de la Sansaria sua del Fontico dei Thodeschi, et ulterius sia tenuto ad restituir ogni danaro chel havesse thocato per conto de tal Tellaro: et demun tuta la opera facta fin a quel hora sia persa.                      1522 Die XI Augusti

 

[462] 23 June 1537 (Mon 219)

MDXXXVII Die XXIII Junij

Ser Leonardus Emo Sapiens Consilij:

Ser Philip Capello Sapiens Terrae Firmae:

Fino dal 1513 a ultimo del mese di Maggio fu concesso a Ticiano de Cadore Pictor una expectativa di una sansaria nel Fontego de i Todeschi la prima vacante et da poi del 1516 sa 5 di Decembre fu dechiarito che senza spettar la vacantia di essa dovesse entrar in quella che haveva Zuan Bellin pictor cum conditione che fusse obligato depinger el teler dela bataglia terrestre nella Sala del nostro Maggio Conseglio verso la piazza sopra el canal grande, il qual Ticiano doppo la morte di Zuan Bellino entro in possesso de ditta sansaria gia sono circa anni vinti cum tirar le utilita di quella che possono esser de ducati 100 allanno oltra li ducati 18 in 20 della tansa annual che li sono sta lassati, et essendo ben conveniente che non havendo lavorato no debba havere detta utilita, pero: 

Landera parte che il ditto Tician de Cadore pictor sia per auctorita di questo Conseglio obligato et astretto ad restituir alla Signoria nostra tuti li danari che lha havuto della predetta sansaria per il tempo che non ha lavorato sopra el teller predetto nella sala come e ben ragionevole. 

De parte… 102 – De non …. 38 – Non sincere …. 37 (Registro 29, Senato Terra 1537, carta 136.)

 

REFERENCE

Lorenzi, Giambattista, ed. Monumenti per servire alla Storia del Palazzo Ducale di Venezia ovvero Serie di Atti pubblici dal 1253 al 1797 che variamente lo riguardano. Tratti dai Veneti Archivii e coordinati da Giambattista Lorenzi, Parte I. dal 1253 al 1600.Tipografia del Commercio di Marco Visentini, Venezia 1868. Google Books.

Cantos in periodicals

Three Cantos (Ur-Cantos)

lake garda 267823

 

 

 

 

A Draft of XXX Cantos

A Draft of XVI Cantos

Cantos XXVIII-XXX

Eleven New Cantos

rsz guido cavalcanti

The Fifth Decad

rsz toscana siena3 tango7174

Cantos LII - LXXI

confucius adams 2